-افزایش نابردباری مذهبی

 

‏
در سال‏های اخیر،گزارش‏های بسیاری از ناشکیبایی یهودیان‏

 

فوق ارتدوکس در برابر رفتار یهودیان سکولار در اسرائیل گزارش شده است.

بر اساس یک گزارش وزارت خارجه آمریکا«گروه‏های یهودی فوق ارتدوکس،

شهروندان غیر مذهبی یهودی را به دلیل پوشش نامناسب یا دیگر
بی‏اعتنایی‏هایی که به تفسیر خاص آنها از قوانین مذهبی صورت می‏گیرد،

به طور فیزیکی و یا لفظی مورد حمله قرار می‏دهند،»فوق ارتدوکس‏ها،کسانی را
که روز شنبه اقدام به استفاده از وسیله نقلیه در خیابان باریلان بیت‏المقدس‏
می‏کنند و یا به تماشای تلویزیون می‏نشینند،مورد حمله قرار می‏دهند.
یهودیانی که از روسیه به اسرائیل مهاجرت کرده‏اند،بیش از همه احساس فشار
می‏کنند.چندی پیش خبرگزاری‏ها گزارشی از وضع یهودیان سکولار روس تبار
در بیت شمش در حومه بیت‏المقدس غربی منتشر کردند.آنها یهودیان‏
ارتدوکس را متهم کردند که بدتر از رژیم کمونیستی عمل می‏کنند،زیرا
کمونیست‏ها فقط به عقاید سیاسی اتباع خود حساسیت داشتند،حال آنکه‏
ارتدوکس‏ها تلاش می‏کنند تا در تمام زوایای زندگی خصوصی همسایگان خود
دخالت کنند.یهودیان روس از اینکه ارتدوکس‏ها نسبت به فروش گوشت خوک‏
در قصابی‏های آنها حساسیت نشان می‏دهند،معترض‏اند.در واقع اغلب‏
یهودیان روس تبار اعتقاد و یا شناختی از احکام مذهبی دین یهود ندارند و
احکام شرعی را به راحتی زیر پا می‏گذارند.در مقابل،ارتدوکس‏ها نیز به رفتار آنها
حساسیت نشان می‏دهند.هنگامی که چند نوجوان یهودی روس تبار در جریان‏
حمله انتحاری یک فلسطینی در یک دیسکو در شهر نتانیا به قتل رسیدند،
خاخام‏های ارتدوکس حاضر به صدور جواز دفن آنها طبق شریعت یهود نبودند،
لذا برای مدتی جنازه آنها روی زمین ماند.خاخام‏های ارتدوکس نسبت به‏
یهودی کامل بودند نوجوانان مقتول تردید داشتند.اقدام خاخام‏ها چندان آتش‏
خشم ناتان شارانسکی رهبر حزب راستگرای بعالیا اسرائیل که یهودیان‏
روس تبار را نمایندگی می‏کند،برانگیخت که از به کار بردن الفاظ رکیک درباره‏
خاخام‏های ارتدوکس نیز پرهیز نکرد.

یهودیان سکولار بیشتر نابردباری‏ها را به نحوه تعلیمات حزب مذهبی شاس‏
نسبت می‏دهند.شاس که حزب یهودیان ارتدوکس سفاردی است،در سال‏

1984 توسط یک خاخام زیرک و«حیله‏گر»به نام«آریه دری»پایه‏گذاری شد و
خاخام آوادیا یوسف رهبری روحانی حزب را به عهده گرفت.شاس که گفته‏
می‏شود«نیازهای اجتماعی طبقات حاشیه‏ای را منعکس می‏کند»(42،ص 3).
به سرعت به سومین حزب بزرگ اسرائیل تبدیل شد.این حزب اینک دارای 17
کرسی در پارلمان اسرائیل است و فقط دو کرسی از حزب لیکود کمتر دارد.شاس‏
یک شبکه ملی از مدارس مذهبی را ساخته است که بیش از 80 هزار بچه در آنها
تحصیل می‏کنند.در عین حال هر ساله 50 هزار نفر در اردوهای تابستانی حزب‏
شاس شرکت می‏کنند.این گسترش با نگرانی گروه‏های سکولار و صلح طلب‏
اسرائیل روبرو شده است،آنها از بروز درگیری فزاینده بین سکولارها و مذهبی‏ها
بیم دارند.در واقع طبق نظر سنجی‏ها،70 درصد اسرائیلی‏ها بزرگترین چالش‏
پیش روی اسرائیل را بروز درگیری فیزیکی بین ارتدوکس‏ها و سکولارها
می‏دانند.در کنفرانسی در ماه مه 1998 در بیت‏المقدس،پروفسور مناخیم‏
فریدمن از دانشگاه بارایلان و کارشناس ارشد امور فوق ارتدوکس‏ها با مثال زدن‏
شهر پاردس حنا گفت:«نمونه‏ای از جنگ فرهنگی در این شهر جریان دارد که‏
منجر به جنگ داخلی خواهد شد.»(28،ص 4).وی افزود:این اغراق نیست،این‏
ترس من است که دو طرف نتوانند در کنار هم زندگی کنند.
به اعتقاد برخی اسرائیلی‏ها،شهر بیت‏المقدس بالکانیزه شده است و
نخستین پرسش آژانس‏های مسکن از مشتریان خود درباره علاقه آنها به‏
محلات مذهبی‏ها یا سکولارهاست.نرخ زاد و ولد مذهبی‏ها متعصب بسیار
بالاست و در عین حال کمک‏های مالی دولتی به آنها هنگفت است.این کمک‏ها
را حزب شاس از طریق«باج خواهی»از احزابی که برای تشکیل دولت به ائتلاف با
آن نیاز دارند،اخذ می‏کند.این کمک‏ها موجب شده است که زیر ساخت‏های‏
اجتماعی،سمینارهای مذهبی،آپارتمان‏ها و خدمات اجتماعی متعلق به شاس‏

گسترش یابد.
آریه دری نگرانی کسانی مانند مناخیم فریدمن را نوعی اغراق رسانه‏ای‏
می‏داند و می‏گوید:«اقلیتی از چپگراها و مذهبی‏های متعصب تلاش می‏کنند تا
جنگ را آغاز کنند،اما من خوشبین و در عین حال معتقدم که ما به گفتگو ادامه‏
خواهیم داد و زندگی نیز ادامه خواهد یافت،زیرا زندگی قوی‏تر از هر مانعی در
پیش روی آن است.»(42،ص 4).البته این نوع سخنان،سکولارها را آرامش‏
نمی‏دهد،زیرا دری در مورد مسائلی که حزب او می‏تواند درباره‏اش مصالحه کند
تا اکثریت سکولار در جهت کاهش تشنج‏های عمومی حرکت کند،با ابهام سخن‏
می‏گوید:«مبارزه ما برای این است که وقتی یک یهودی می‏خواهد سبت را پاس‏
دارد.قادر به آن باشد.»(همان،ص 5).او در واقع به برخورد بین مراقبان حفظ
حرمت سبت و صاحبان فروشگاه‏ها که هر شنبه به طور معمول روی می‏دهد،
اشاره دارد.آریه دری در عین حال تهدید می‏کند:«اگر جنگی درگیرد بر سر
پیش نویس طرح حزب کارگر در مورد خدمت کامل نظامی طلاب ارتدوکس‏
مدارس تلمودی در کنار همتایان نوجوان سکولار آنهاست.»(همان،ص 6).
طلاب مدارس مذهبی از آغاز تأسیس دولت اسرائیل از خدمت نظام معاف‏
بوده‏اند و امروزه هزاران نفر از طریق پوشیدن لباس‏های سیاه ارتدوکسی از
پوشیدن یونیفورم نظامی فرار می‏کنند.سکولارها افزون بر آنکه این معافیت را
تبعیض می‏دانند،آن را برای امنیت کشور نیز مخاطره‏آمیز قلمداد می‏کنند،زیرا
نوجوانان،گریز گاهی برای فرار از خدمت سربازی که مدت آن در اسرائیل زیادتر
از هر کشوری است،پیش رو دارند.اما آریه دری می‏گوید:«فرستادن طلاب به‏
خدمت نظام اشتباهی بسیار جدی است،زیرا طلاب قبل از ورود به ارتش ترجیح‏
می‏دهند به زندان بروند و این ارتش را نابود می‏کند.»(همان،ص 6).
دری درباره آینده اسرائیل می‏گوید:«در دراز مدت روشن است که بین ما

به عنوان یهودی و یک دولت دمکراتیک ناسازگاری وجود ندارد.نظام دمکراسی،
یهودیت کمتری نسبت به آنچه من ترجیح می‏دهم با خود دارد،اما این فقط
دمکراسی است که تعیین می‏کند ما کمتر یا بیشتر یهودی باشیم.سیاست‏
وسیله‏ای برای دستیابی به زندگی مذهبی است و اگر شما قدرت سیاسی نداشته‏
باشید،نمی‏توانید پولی از دولت دریافت کنید.آرزوی من این است که جدایی‏
مذهب از سیاست امکانپذیر باشد،اما بویژه در اسرائیل که یک کشور یهودی‏
است،شما نمی‏توانید مذهبی جدای از سیاست داشته باشید.»(همان،ص 7).
در اواخر دهه 1990 دری در دادگاه متهم شد که در دهه 1980 هنگامی که در
وزارت کشور خدمت می‏کرده است،برای کمک به بنیادهای مذهبی تحت‏
پوشش حزب شاس،15 میلیون شکل از منابع دولتی سوء استفاده کرده است.
دری در دادگاه محکوم شد و به زندان افتاد و به ناچار از رهبری سیاسی حزب‏
شاس نیز کناره گرفت.هنگامی که دری به زندان محکوم شد،صدها هزار تن از
یهودیان ارتدوکس به نشانه حمایت از وی در بیت‏المقدس تجمع کردند،این‏
تجمع عظیم،سکولارها را به شدت نگران کرد،زیرا آنها یهودیان ارتدوکس و
حزب شاس را تهدید برای دمکراسی اسرائیل می‏دانند.

نام کتاب : دین و دولت در اسرائیل،   مولف : زیدآبادى _ احمد
انتشارات : دورنگار،   سال نشر : 1381ش،   نوبت چاپ : ،   محل نشر : تهران
صفحه : 187

نوشته شده در شنبه 89/2/11ساعت 6:17 عصر توسط گمنام نظرات ( ) |